uw locatie: www.bootbouwer.nl   BOUW van de ABER

BOUW van de ABER

In het onderstaande foto-verslag is te volgen hoe de Aber in overnaadse uitvoering tot stand komt.

Aber






INLEIDING I. De bouwmethode I. Samenvatting van het bouwproces
VOORBEREIDEND WERK I. Het pakket I. De bouwstelling II. Binnenstevens en -kiel III. Het samenstellen van spanten en mallen III. Het plaatsen van de bouwstructuur op de stelling
OPBOUW VAN DE ROMP: de beplanking IV. Het lassen van de gangen VI. De eerste gang wordt geplaatst VII. Het aanschuinen van de gangen VIII. Navolgende gangen
OPBOUW VAN DE ROMP: de afwerking aan de buitenzijde IV. De buitenstevens VI. De kielbalk VII. Keren VIII. Stootlijsten VIII. Het roer
BINNENWERK V. Liggers onder de doften, doften VI. Stootlijsten en dolboord VII. Dolklossen en -pennen VIII. Vlonders VIII. Voetsteunen
DE LAATSE AFWERKING IX. Beslag X. Verfsysteem XI. De laatste details  

A: INLEIDING naar pagina-begin
A1: De bouwmethode naar pagina-begin
plaatpakket
De Aber kent qua bouw twee versies: een uitvoering met een gladde romp die gebouwd wordt met de lattenbouwmethode en daarnaast een overnaads gebouwde variant De boot in dit foto-verslag komt tot stand in Nederland veel toegepaste overnaadse bouwwijze in verlijmd multiplex.
Deze methode lijkt op de klassieke overnaadse bouw, maar er zijn ook belangrijke verschillen: de gangen (deze vormen de huid van de boot) bestaan uit een speciale kwaliteit watervast multiplex hetgeen in plaats komt van het vroeger gebruikelijke massieve hout. Verder zijn alle verbindingen gelijmd. De boot wordt hierdoor veel stijver dan bij de traditonele nagelverbindingen en dientengevolge kan er lichter geconstrueerd worden. De gelijmde verbindingen zorgen tevens voor een blijvende waterdichtheid.
De bouwer van de Aber kan op drie manieren worden aangepakt: - aan de hand van de bouwtekening : daarin zijn alle basismaten aangegeven waarmee de bouwer zelf alle romponderdelen uittekent en vervolgens in model zaagt en schaaft. De gangen slaat de bouwer zelf uit in het werk.
- met behulp van bouwtekening + werktekening : nu gebruikt de bouwer naast de bouwtekening een werktekening op stevige folie waarop alle elementaire onderdelen op ware grootte zijn weergegeven. Zeker voor het vormgeven van de gangen biedt deze optie duidelijke voordelen.
- met een bouwekening en een gefreesd bouwpakket : hierbij worden alle onderdelen die bij de als tweede genoemde aanpak op ware grootte op de tekening zijn weergegeven meegeleverd, uitgefreesd in plaatmateriaal en direct klaar voor verdere verwerking. Voor bepaalde massief houten onderdelen zijn gefreesde pasmallen bijgevoegd.
Deze laatste aanpak werkt het snelst en het gemakkelijkst, levert een strak gebouwd resultaat en geeft minder kans op het maken van fouten
A2: Chronologische samenvatting van de werkzaamheden naar pagina-begin
plaatpakket
Voor een globaal overzicht te verkrijgen in de bouw van de St Ayles volgt hieronder puntsgewijs de belangrijkste fasen van het bouwproces:

- de bouwstelling die zorgt voor een comfortabele werkhoogte wordt opgebouwd
- de gefreesd aangeleverde mallenset die de romp ondersteund tijdens het werk wordt gemonteerd op de stelling.
- de multiplex spanten, gelamineerde stevens en de binnenkiel worden bevestigd op de mallen.
- de boot wordt voorzien van de voorgefreesde multiplex gangen (de huid).
- de buitenzijde wordt vooorlopig voltooid door het plaatsen van de buitenstevens en buitenkiel.

- de sloep wordt gekeerd waarna de stootlijsten en dolboorden worden aangebracht.
- de doften (banken) worden gemonteerd.
- de vlonders en het roer worden geplaatst.
- de boot wordt rondom afgewerkt met een afwerksysteem naar keuze

B: VOORBEREIDEND WERK naar pagina-begin
B1: Het pakket naar pagina-begin
plaatpakket
Zo begint het: met een stapeltje platen multiplex waarin alle belangrijke delen van de boot zijn uitgefreesd. De platen wordenn volledig doorgefreesd geleverd, zodat er niets hoeft te worden losgezaagd en er direct begonnen kan worden met de bouwwerkzaamheden.
Aber
Ook de desgewenst meegeleverde massief houten onderdelen kunnen worden herkend met behulp van een nummer op elk van de delen. Deze codering is terug te vinden in de bijgevoegde houtstaat en op de tekeningen. Ook nu weer is het een goede zaak de inhoud van deze module grondig te bestuderen, waardoor men snel thuisraakt in de opbouw van de boot.
Aber
Materialen die niet direct nodig zijn in de eerste fase van de bouw worden voorlopig opgeslagen: droog (maar niet naast de centrale verwarming) en op een vlakke ondergrond. Afdekken voorkomt vervuilen en verkleuren!
Aber
Eerste stap in de bouw is het maken van de bouwstelling, een eenvoudig vurenhouten raamwerk, bedoeld om een goede vlakke ondergrond en een plezierige werkhoogte te realiseren. Het materiaal voor deze stelling is geen standaard onderdeel van het pakket (maar kan natuurlijk wel meebesteld worden). Details van de maatvoering zijn te vinden in de tekeningen.
Aber
Op de stelling worden de voorgefreesde MDF spantmallen geplaatst. Om snel een nauwkeurig geheel te krijgen met exact de juiste onderlinge afstanden tussen de spantmallen, wordt het meegeleverde langsverband gebruikt.
Ook spiegelsteunen en een boegsteun ontbreken niet.

II: Het lijmen van de stevens naar pagina-begin
steven lijmen
Een van de eerste klussen is het maken van de stevens: met behulp van de meegeleverde pasmallen worden de voor- en achterstevens uitgezet op een plaat underlayment. Langs de contour worden klossen bevestigd. Vervolgens kan nu de hele bundel latten die de steven gaat vormen in ��n keer tot een gebogen geheel worden verlijmd, door de latten voorzien van lijm, tegen de klossen aan te klemmen waarna het geheel ruim de tijd krijgt om uit te harden. Op de foto is het moment te zien dat de lijmtangen net zijn losgemaakt: de steven blijft keurig in het gewenste model.

Nu worden eerst de binnenboeg en de spiegel gemaakt. De binnenboeg wordt gelijmd uit een aantal dunne lagen massief hout, waardoor op eenvoudige manier een gebogen vorm ontstaat.
De boegsteun kan dienst doen als ondergrond voor het verlijmen van de bundel latten waaruit de boeg bestaat. Zorg er wel voor de steun goed af te plakken met folie om te voorkomen dat de boeg niet meer wil lossen.

Aber
Wanneer de boeg goed uitgehard is wordt deze losgenomen en opgeschoond. Daarna wordt een begin gemaakt met de aanschuining aan weerszijden, waarvan de maten te vinden zijn op de tekeningen en in de meegeleverde boegmal.
Aber
Nu wordt de binnenkiel geplaatst in de sparingen in de spantmallen. Aan voor- en achterzijde wordt de binnenkiel verbonden met respectievelijk de binnensteven en de spiegel.
Aber
Hier de aansluiting van binnenboeg met binnenkiel. Ook hier wordt geschroefd en gelijmd. Duidelijk is de overmaat in de binnenkiel te zien: deze wordt weggeschaafd zodat een vloeiende aansluiting tussen binnenboeg en binnenkiel ontstaat.
Aber
Het laatste wat nog moet gebeuren voordat de gangen kunnen worden aangebracht is het (verder) aanschuinen van de steven, de kiel en de kopse kanten van de spiegel. Met behulp van een soepele lat die over de spantmallen wordt gebogen is te zien of de juiste afschuining bereikt is. De spantmallen zelf hoeven niet te worden bewerkt.
-->

III: Het Lassen van de Gangen naar pagina-begin
lijmen van de gangen
De gangen (de stroken multiplex waaruit de huid van de boot is opgebouwd) worden in plaat-lange delen geleverd. Deze delen worden worden op de aansluitvlakken voorzien van een afschuining waarna de gang tot ��n geheel wordt gelijmd. Uitlijngaatjes in de stroken multiplex zorgen ervoor dat de kromming van de stroken precies wordt zoals bedoeld. Deze klus laat zich vaak het beste uitvoeren op de inmiddels ook opgebouwde stelling waarop later gebouwd gaat worden.

Nog ��n karwei te gaan voordat kan worden begonnen met het aanbrengen van de beplanking. De multiplex gangen die geleverd zijn in plaatlange delen moeten tot een geheel gemaakt worden. Hiertoe worden om te beginnen de uiteinden telkens voorzien van een schuine lip, die zich eenvoudig laat maken met de bovenfrees.

spantmallen monteren
Tegelijk met de voorafgaande klussen kan er ook gewerkt worden aan het monteren van de spantmallen, die telkens in twee delen geleverd zijn. Is dit gebeurd, dan dienen de mallen in eerste instantie als ondergrond bij het in elkaar lijmen van de in 2 x 18 mm. dik Hechthout uitgevoerde spantjes. De vier spanten worden voorafgaand aan de bouw met een paar schroeven gekoppeld aan de spantmallen en op die manier direct in de romp opgenomen.
opstellen spantmallen
Nu worden de spantmallen opgesteld. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de eerder genoemde stelling: deze zorgt voor een horizontaal werkvlak op een comfortabele hoogte. De spantmallen worden samengevoegd door middel van het meegeleverde langsverband, waarna het geheel keurig in lijn (de mallen zijn voorzien van uitlijngaatjes) wordt opgesteld.
stevens plaatsen
De spanten zijn inmiddels aangebracht op de mallen en ook de binnenstevens worden nu geplaatst, dit met behulp van de in het pakket meegeleverde vernuftige stevensteunen.

IV: De Beplanking naar pagina-begin
binnenkiel aanbrengen
Als laatste onderdeel van het voorbereidende werk wordt nu de binnenkiel aangebracht over de spantmallen en bevestigd op de afgevlakte onderste gedeelten van de stevens. De onderzijde van de kiel wordt V- vormig gemaakt.
de eerste gang
Tegelijk met de voorafgaande klussen kan er ook gewerkt gaan worden aan het monteren van de spantmallen, die telkens in twee delen geleverd zijn. Is dit gebeurd, dan dienen de mallen in eerste instantie als ondergrond om de in 2 x 18 mm. dik Hechthout uitgevoerde spantjes in elkaar te lijmen. De vier spanten worden tijdens de bouw met een paar schroeven gekoppeld aan de spantmallen en worden op die manier direct in de boot aangebracht.
landen aanschuinen
Wanneer het eerste paar gangen geplaatst is, wordt er ter plaatse van de overlap met de volgende (land) een schuin kantje gemaakt, dit om een goed passende aansluiting te verkrijgen. Op de foto gebeurd dat met de bovenfrees maar ook een schaaf kan dit karwei goed aan. De laatste decimeters voor de uiteinden van de gangen verdiept de aanschuining zich tot een sponninkje, zodat ten behoeve van de passing het overnaadse net achter de steven verdwenen is. De nieuwe gang wordt nu geplaatst, een proces dat zich herhaalt tot de beplanking compleet is.
verdere gangen
Wanneer het eerste paar gangen geplaatst is, wordt er ter plaatse van de overlap met de volgende een schuin kantje gemaakt. Op de foto gebeurd dat met de bovenfrees maar ook een schaaf kan dit karwei goed aan. De laatste decimeters voor de uiteinden van de gangen verdiept de aanschuining zich tot een sponninkje, zodat ten behoeve van de passing het overnaadse net achter de steven verdwenen is. De nieuwe gang wordt nu geplaatst, een proces dat zich herhaalt tot de beplanking compleet is.
buitenstevens plaatsen
Is de huid eenmaal aangebracht, dan wordt het tijd voor de laatste afwerking voorafgaande aan het keren. Bij het maken van de stevens werden zowel voor- als achtersteven samengesteld uit twee onderling niet verlijmde delen: de binnen- en de buitensteven. De binnensteven maakt inmiddels al deel uit van de romp en nu komt het moment dat de buitensteven op de binnensteven wordt gemonteerd, waarmee dan meteen de kopse uiteinden van de gangen veilig afgedekt worden.
de kielbalk wordt aangebracht
De onderzijde van de beide stevens wordt in lijn gebracht met de kiel waarna het geheel wordt afgewerkt met de buitenkiel, die vloeiend overloopt in de stevens. De hele buitenzijde van de romp wordt nu opgeschoond en geschuurd. Afhankelijk van de keuzes met betrekking tot de afwerking kan desgewenst een epoxycoating of soms zelfs al de volledige afwerking worden aangebracht. Daarna volgt een altijd spannend moment: de boot wordt gekeerd!
de doftliggers zijn gemonteerd
Tijdens de afbouw kunnen een aantal werkzaamheden min of meer tegelijkertijd worden uitgevoerd. Eerst moet er echter in ieder spant een ligger worden aangebracht om de boot overdwars te verstijven. Later worden op deze liggers de doften gemonteerd.

V: Scheg, buitenkiel en buitensteven naar pagina-begin
de oplangers
Twee klussen die in onderlinge samenhang worden uitgevoerd zijn het aanbrengen het uit drie regels bestaande dolboord en de hiertegen van onder aansluitende oplangers van de spanten. Deze laatste maken deel uit van het multiplex pakket en zijn het verbindende element tussen de al eerder geplaatste spanten en het dolboord.
stootlijsten
Aan de buitenzijde van de romp wordt de stootlijst aangebracht.De lijst wordt alleen gelijmd waardoor herstel, mocht er ooit schade ontstaan, erg eenvoudig is.
dolklossen
Bovenop de stootlijsten worden houten klossen en pennen aangebracht ten behoeve van de riemen. Overigens zijn deze pennen ("kabes") een onderdeel van de boot waarmee de verschillende ploegen naar hartenlust experimenteren. Veel mag, zolang het materiaal maar hout is.
doften
Gelijk op met de voorgaande onderdelen kunnen ook de doften en het zitje voor de stuurman/-vrouw worden gemaakt.Op de foto is te zien hoe een pasmalletje wordt gebruikt om model en lengte van de doft te bepalen.
vlonders
Dat er in dit stadium allerlei werkzaamheden naast elkaar plaatsvinden laat ook deze foto zien: terwijl de stootlijsten verlijmd worden vindt ook al een eerste passing plaats van de vlonders.
helmstok
Nog een karwei dat op ieder passend tijdstip kan plaatsvinden: het maken van roei en helmstok. De laatste wordt net als de stevens in een gebogen vorm verlijmd uit dunne latten.
schuren
Nadat alles gemonteerd is vindt nog een laatste ronde schuren plaats waarbij alle onvolkomenheden worden bijgewerkt.De sloep kan op weg naar de schilderploeg!
Aber
Het vulstuk is geplaatst en de scheg voorzien van een tweetal versterkingen aan weerszijden. De gelaagdheid van het multiplex laat goed zien dat de achterzijde van de scheg een profiel gekregen heeft.

VI: Afwerking buitenzijde naar pagina-begin
Aber
Het resultaat van een volgende fase in het werk: de gehele romp is hier inmiddels voorzien van meerdere lagen epoxy-coating die de basis vormen voor de verdere afwerking. De blijvend blanke delen (steven, zeeggang) zijn hierbij afgeplakt. Overigens kan ook onder een blanke afwerking gebruik gemaakt worden van een epoxy-coating. Let nog even op de aansluiting van de buitensteven met de buitenkiel en de daarop aangebrachte slijtlijst.
Aber
Tijd voor het markeren van de waterlijn. Een moderne laserwaterpas bewijst hierbij goede diensten. Het kan echter ook nog altijd op de traditionele wijze met een lijntje zoals dat in de leerboeken beschreven wordt!
Aber
De kleurlagen zijn aangebracht, evenals de anti-fouling. Deze boot wordt gespoten: aanbrengen met de roller is een alternatieve methode.
Aber
Een belangrijk moment in het bouwproces: de boot is gekeerd en nu is duidelijk te zien waar alle inspanningen toe zullen leiden: een juweel van een schip!

VII: Inwendige structuur naar pagina-begin
Aber
De eerste klus na het keren van de romp is het aanbrengen van de in het afbouwpakket meegeleverde spanten, wrangen en schotten. Door de positie van de spantmallen zorgvuldig aan te geven alvorens deze verwijderd worden is dit karwei in betrekkelijk korte tijd te klaren. De verschillende onderdelen worden met behulp van hoekverbindingen met epoxyhars op eenvoudige wijze op de gewenste plaats bevestigd.
Aber
De brandstoftank die een plaatsje krijgt onder het voordek wordt alsvast gepast.
Aber
Vervolgens wordt de dragende constructie voor voor- en achterdek aangevuld met een aantal liggers. De opname laat zien dat deze boot als extra toevoeging op een aantal plaatsen -zoals hier op het schot aan de voorzijde van het achterdek- wordt voorzien van een dunne mahonieplaat.
Aber
Ook de motorfundatie wordt in dit stadium van de bouw geplaatst: een tweetal solide klossen hardhout worden tot ��n onwrikbaar geheel verlijmd met langsschotten en wrangen.
Aber
Geplaatst in de gefreesde kepen van de spanten en schotten wordt de dekweger verlijmd met de zeeggang.
Aber
Ook de kuipwegers worden aangebracht in de uitsparingen van de voorbewerkt aangeleverde spanten en schotten. De liggers onder het voordek zijn inmiddels eveneens gemonteerd.
Aber
Een detailopname van de wijze waarop de voorgefreesde multiplex delen en het massief houten lijsten in elkaar gepast worden.
Aber
Voordat begonnen gaat worden met het aanbrengen van de verdere binnenbetimmering wordt de gehele buikdenning afgewerkt met Pantsercoat.
Aber
Gebruik makend van de goede bereikbaarheid van de ruimten onder voor- en achterdek in deze fase van de bouw worden er alvast een aantal onderdelen van de motorisering en besturing worden gemomteerd, zoals op deze afbeelding de zwanehals en de stuurcylinder.
Aber
Tussen de bedrijven door, bijvoorbeeld op momenten dat de epoxyverlijmingen moeten uitharden, kunnen tal van onderdelen voorbereid worden. Hier zien we hoe het roer wordt opgebouwd uit de voorgefreesde kern en een paar mahonie wangen.
Aber
Roer en uitlaatdoorvoer gemonteerd!

VIII: Binnenbetimmering naar pagina-begin
Aber
Kuipvloer en dek uit het gefreesde pakket zijn gemonteerd: er wordt een begin gemaakt met de opbouw van de banken.
Aber
Nog eens een overzicht van dek en voorste banken. Bij dit luxueus uitgevoerde schip zijn de multiplex bankfronten vervangen door mahonie panelen, hetgeen overigens maar weinig verandert aan de opbouw van het geheel.
Aber
Het achterschip met de banken en verdere beschieting op z'n plaats. De luikdeksels zijn aan te brengen zoals de bouwer dat wenselijk acht..
Aber
Nogmaals de achterste bank, nu met een blik op de riante bergruimte. Het waterlock is gemonteerd.
Aber
Tussen voorste en achterste bank is aan weerszijden een opstap gedacht, waarvoor het materiaal in het pakket is opgenomen. Dit schip krijgt een extra toevoeging in de vorm van een tweetal kasten die een deel van de opstap vervangen.
Aber
Een overzicht van het goeddeels voltooide binnenwerk.

IX: Lijsten en dek naar pagina-begin
Aber
Tijd voor de fijnere details: hier wordt op de spiegel een begin gemaakt met het potdeksel. Ook de opstand voor het dekluik is geplaatst.
Aber
Het aanbrengen van het potdeksel vordert gestaag.
Aber
De spiegelknieen...
Aber
...en het vulstuk.
Aber
Overzicht van de boot in deze fase.
Aber
Opnieuw een extra element: op de 'standaard' dekplaat wordt een massief houten afwerking verlijmd: hier worden de lijsten gemonteerd.
Aber
Vervolgens worden teakdeeltjes zorgvuldig op hun plaats gebracht waarna het geheel afgekit zal worden.

X: Motorplaatsing en proefvaart naar pagina-begin
Aber
De motor wordt geplaatst....
Aber
...en de stuurstand.
Aber
Met de kabelaring op zijn plaats gaat de boot op de trailer voor een eerste proefvaart.
Aber
De spanning stijgt...
Aber
Het moment is daar: de Allina wordt te water gelaten.
Aber
Nog wat onwennig in de nieuwe omgeving ?
Aber
Klaar voor de proefvaart: tijdens de vier uur durende test wordt geconstateerd dat de boot prima voldoet. Wel moet er nog wat getrimd worden: er kan nog wat meer gewicht naar voren.
Aber
De manoevreerbaarheid was geheel naar wens.
Aber
Ook van achter gezien is het een plaatje!

XI: De laatste details naar pagina-begin
Aber
Terug in de werkplaats krijgt de kuipvloer, net als eerder het dek, een afwerking in massief teak. Ook wordt de motorkist geisoleerd. Om wat meer gewicht in de kop van de boot te concentreren, gaat de accu meer naar voren.
Aber
Dan gaat de boot opnieuw op de trailer, nu richting stoffeerder, die hierboven zorgvuldig de maten neemt voor het binnenwerk van de kussens.
Aber
Daar staat ie dan: een schitterend afgewerkte Aber. Een prachtig stukje vakwerk!
Aber
Daar staat ie dan: een schitterend afgewerkte Aber. Een prachtig stukje vakwerk!
Aber
Daar staat ie dan: een schitterend afgewerkte Aber. Een prachtig stukje vakwerk!
Aber
Daar staat ie dan: een schitterend afgewerkte Aber. Een prachtig stukje vakwerk!
Aber
Daar staat ie dan: een schitterend afgewerkte Aber. Een prachtig stukje vakwerk!
Aber
Daar staat ie dan: een schitterend afgewerkte Aber. Een prachtig stukje vakwerk!
Aber
Daar staat ie dan: een schitterend afgewerkte Aber. Een prachtig stukje vakwerk!
Aber
Daar staat ie dan: een schitterend afgewerkte Aber. Een prachtig stukje vakwerk!
Aber
Daar staat ie dan: een schitterend afgewerkte Aber. Een prachtig stukje vakwerk!
Aber
Daar staat ie dan: een schitterend afgewerkte Aber. Een prachtig stukje vakwerk!
Aber
Daar staat ie dan: een schitterend afgewerkte Aber. Een prachtig stukje vakwerk!
Aber
En natuurlijk kon de sloep niet zonder naam: het werd Leny, naar de partner van bouwer Wim Boon. Proficiat Wim en Leny. Een goede vaart!
terug naar pagina-begin